Begrippen
Laten we beginnen met een uitleg van veel gebruikte termen van verschillende verontreinigingen die afgezogen kunnen worden:| Begrip | Uitleg |
|---|---|
|
Rook |
Mengsel van een vaste stof (verbrandingsproducten) met lucht. Bijvoorbeeld afkomstig van het solderen. |
|
Rookgas |
Gas dat vrijkomt bij verbranding. |
|
Damp / nevel |
Mengsel van vloeistofdruppels in de lucht. |
|
Aerosol |
Verzamelnaam voor mengsel van vaste stof en/of vloeistof in de lucht, waarbij de deeltjes zeer klein zijn (0,2-200µm). |
|
Stank |
Een geur die door de hersenen negatief wordt beoordeeld. Geur kan afkomstig zijn van aerosolen, maar ook van gassen. |
|
Gas |
Toestand van een stof (net als vaste stof, vloeistof) waarbij de stof bestaat uit piepkleine moleculen (nanometers, dus vele malen kleiner dan 1µm) |
Grote en kleine modellen
Eleshop biedt verschillende merken en type afzuigers aan. In dit artikel kijken we alleen naar de “grote” rookafzuigers, voorzien van een slang en filterbak. De kleine afzuigers, bestaande uit een ventilator en filterdoek, zijn nauwelijks effectief voor het filteren, hun werking berust vooral op het verplaatsen van rook met daarnaast een beperkte filterwerking voor de grovere deeltjes. Ze kunnen bijvoorbeeld voorkomen dat rook direct in je gezicht komt, maar filteren niet voldoende om te voorkomen dat de schadelijke stoffen de ruimte in komen.
|
|
|
De verschillen tussen afzuigers
Eleshop verkoopt verschillende modellen voor diverse toepassingen. De volgende eigenschappen zijn belangrijk om te vergelijken:
| Begrip | Uitleg |
|---|---|
|
Airflow |
Snelheid (kracht) van de luchtstroom. Hoe meer airflow, hoe meer lucht naar binnen wordt gezogen, en hoe groter de afstand kan zijn van de zuigmond tot de bron van de vervuiling. |
|
Geluidsproductie |
Bij een hogere airflow hoort (helaas) ook meer geluid, en dit kan hinderlijk zijn. Er zit verschil tussen de verschillende merken en types; er zijn ook stillere afzuigers die toch veel airflow produceren. |
|
Filters |
Alle afzuigers hebben HEPA filters om schadelijke deeltjes tegen te houden. In het volgende hoofdstuk lees je hier meer over. |
|
Actieve kool |
De hoeveelheid actieve kool verschilt per afzuiger. In het volgende hoofdstuk lees je meer over actieve kool. |
|
UV |
Door middel van ultraviolet (UV) licht kunnen schadelijke stoffen zoals bijvoorbeeld virussen worden gedood. Sommige afzuigers hebben ingebouwde UV-licht behandeling om naast filters en/of actieve kool een derde manier te hebben om schadelijke stoffen onschadelijk te maken. |
|
1, 2 of 4-voudig |
Er bestaan verschillende uitvoeringen, waarbij 1, 2 of 4 werkplekken tegelijk van afzuiging kunnen worden voorzien. Vaak is het ook mogelijk om op een dubbele afzuiger één aansluiting af te dichten met een dop, om op die manier een extra krachtige afzuiging op de andere aansluiting te krijgen. |
|
Accessoires |
Allerlei accessoires zijn verkrijgbaar. Bij sommige afzuigers kan (meestal optioneel) een afstandsbediening (bedraad) worden aangesloten zodat deze niet op de unit zelf geregeld hoeft te worden. Ook zijn er verschillende opzetstukken, tafelklemmen, aanzuigmonden etc. verkrijgbaar. |
|
Filter-indicator |
Afhankelijk van het merk en de uitvoering is er soms een indicator aanwezig die aangeeft als het filter aan vervanging toe is. Zonder zo’n indicator kan het op basis van tijd (bijv. ieder half jaar) of visuele inspectie bepaald worden of een filter vervangen moet worden. |
Filters
Alle afzuigers zijn voorzien van filters, maar niet ieder filter is hetzelfde. Een groot fijnmazig filter zal veel meer deeltjes tegenhouden dan een klein grof filter. De meeste afzuigers zijn voorzien van twee of drie verschillende filters. Het eerste filter, pre-filter genoemd, is het grofst en houdt zichtbare deeltjes tegen zoals slijpsel, flux, e.d. Dit filter is goedkoop en zal relatief vaak vervangen moeten worden, uiteraard afhankelijk van het gebruik. Dit is belangrijk, want het beschermt de fijnere (duurdere) filters. Het fijnste filter wordt altijd als laatste geplaatst, en is alleen bedoeld om de allerfijnste deeltjes weg te filteren, om zo de levensduur te maximaliseren.
[plaatje pre-midden-hoofd filter set-up]
HEPA
De filterwerking hangt af van de grootte van de deeltjes die er door gaan. Onderzoekers hebben aangetoond dat deeltjes van 0,3µm het moeilijkst zijn om te filteren (die bewegen er het gemakkelijkst doorheen). Een bekende term om uit te drukken hoe goed een filter werkt is HEPA (high-efficiency particulate air). Hoe hoger de HEPA klasse, hoe duurder het filter, en hoe meer deeltjes worden tegengehouden:
|
HEPA-klasse |
Filterwerking |
|
E10 |
> 85% |
|
E11 |
> 95% |
|
E12 |
> 99,5% |
|
H13 |
> 99,95% |
Zoals je in deze tabel kan zien werkt een filter van type H13 het beste om deeltjes tegen te houden. Dit raden we dan ook aan om professioneel soldeerdampen af te zuigen. Verder, zeker in combinatie met UV licht, kunnen op deze manier mogelijk ook schadelijke stoffen zoals het COVID-19 virus gefilterd worden (bekijk de actuele onderzoeken voor meer informatie).
Om nare geurtjes te verwijderen, is het niet altijd voldoende om enkel van HEPA filters of UV licht gebruik te maken. Deze kunnen namelijk ook door gassen worden veroorzaakt. Gassen bestaan uit moleculen die zo klein zijn dat ze zelfs gemakkelijk door een H13 filter bewegen. Daarom is het in dit geval belangrijk om een afzuiger te kiezen met actieve kool.
Actieve kool
Dit is een koolstof met een gigantisch oppervlak doordat het helemaal een gatenkaas is van poriën. Per gram actieve kool loopt het contactoppervlak op tot zo’n 2000 vierkante meter. Schadelijke gassen die door de actieve kool worden geleid zullen zich binden waardoor het mogelijk is vervelende geurtjes weg te filteren. Hoe meer actieve kool, hoe beter gassen en geuren kunnen worden weg gefilterd, maar ook hoe duurder het filter zal zijn. Het ligt aan de toepassing of het noodzakelijk is om veel actieve kool te hebben.
Combinatie
Geen enkele afzuiger zal gebruik maken van enkel actieve kool. Deze zal namelijk direct verstopt raken door de vervuiling; enkel de lucht die al gezuiverd is door de HEPA filters zal door de actieve kool worden geleid. Actieve kool kan ook aangebracht zijn in het HEPA filter (2-in-1).
Filtergrootte
Tot nu toe hebben we het wel gehad over de fijnmazigheid van filters (HEPA klasse), maar nog niet over de afmetingen van filters. Hier wordt in datasheets weinig over gesproken, maar het is wel belangrijk. Als een relatief klein filter gebruikt wordt, is er meer kracht nodig om de verontreinigde lucht door het filter te krijgen dan wanneer er een groot filteroppervlak beschikbaar is. Dit zorgt voor een hoger stroomverbruik en een hogere geluidshinder. Een groot filter heeft bovendien nog een voordeel; de lucht gaat langzamer door het filter heen (zoals een rivier die breder wordt ook langzamer zal stromen). Hierdoor heeft de actieve kool meer tijd om te reageren met de schadelijke gassen en zal het filter dus efficiënter werken (en langer mee gaan). Eigenlijk zijn er dus alleen maar voordelen, behalve de prijs… Het (hoofd)filter is namelijk het meest kostbare onderdeel van de afzuiger, waardoor de meeste fabrikanten de kosten proberen te drukken. Maar dit is niet altijd de juiste besparing.
Levensduur filter
Voor een goede werking van de afzuiging dienen de filters regelmatig schoongemaakt of vervangen te worden. De frequentie hiervan hangt sterk af van het gebruik en de vervuiling. De prefilters zijn het belangrijkste, omdat deze de duurdere filters beschermen. Bovendien zijn deze relatief goedkoop, dus deze kunnen zeker in het begin het best maandelijks gecheckt worden. Als dan blijkt dat de vervuiling mee valt kan dit interval groter worden. De afzuiger zal minder goed zuigen als de filters verstopt zitten en in een extreem geval tot doorbranding van de motor kunnen leiden. Als vuistregel kun je hanteren dat alle filters circa jaarlijks vervangen moeten worden, maar als er maar een paar keer per week even gesoldeerd wordt kunnen de filters mogelijk veel langer mee.Tot slot
Afhankelijk van de toepassing, zijn er veel configuraties mogelijk op het gebied van afzuiging. Als goede filtering belangrijk is voor uw toepassing, met name voor afzuiging van stank en/of gassen, neem dan contact met ons op. Wij kunnen u adviseren met het juiste filter, speciaal geschikt voor uw toepassing, of het nu gaat om lasergraveren, oplosmiddelen of soldeerdamp.
Enkele voorbeelden:
|
|
|
|
|
|
